Pestisitler yediğimiz meyve ve sebzelerde bulunur, ancak soluduğumuz havada ve içtiğimiz suda da bulunabilirler.
“Pestisitler” terimi, insanların zihninde genellikle, tarımda yabani otları kontrol etmek veya mahsulleri böceklerden ve küflerden korumak için kullanılan ürünlerle ilişkilendirilir. Ancak, bu terim profesyonel bağlamda farklı ürün türlerini içerir. Yolların, havaalanlarının, demir yollarının, parkların, halka açık bahçelerin, mezarlıkların bakımı, ilaçlama işlemleri ve evcil parazitleri ile mücadelede de pestisitler kullanılır.
Pestisitlere maruz kalma yolları çoktur. Her yerde bulunabilirler ve ev içi kullanım, bu ürünlere genel olarak maruz kalmaya neden olur.
PESTİSİTLERİN 6 TEHLİKESİ
Pestisitler dikkatli ve ölçülü kullanılmalıdır. Kullanım tavsiyeleri ve önlemleri titizlikle dikkate alınmalıdır. Aksi taktirde çeşitli zararlar verebilirler.
İşte pestisitlerin kanıtlanmış 6 tehlikesi.
1. Parkinson Hastalığı Riskini Artırıyorlar
Neurology dergisinde yayınlanan bir araştırma, 1980’lerde süt ve süt ürünleri şişelerinde bulunan bir pestisit olan heptaklor ile kontamine olmuş bu ürünleri tüketen erkeklerde Parkinson hastalığının gelişimi arasında bir bağlantı olduğunu bildirdi. Bir zamanlar evlerde böcekleri öldürmek için ve mısır ekinlerinde kullanılan heptaklorun üretimi ve satışı yasaklandı.
Birkaç farklı çalışma da heptaklor gibi organik klorlu pestisitlerin Parkinson hastalığının gelişiminde rol oynadığını gösteriyor. Ölüm sonrası araştırmalar Parkinson hastalığı yaşayan kişilerin beyin dokusunda organik klorlu bileşikler bulmuştur.
2. Çocuk Gelişimini Etkiliyorlar
Araştırmalara göre, tarımda kullanılan bir böcek ilacı olan klorpirifos, küçük çocuklarda fiziksel ve zihinsel geriliğe yol açabiliyor. New York’ta yaşayan 266 çocuğun incelendiği bir araştırmada, bu pestisite maruz kalmanın çocuklar üzerindeki etkisi değerlendirildi. Pestisitlere yüksek oranda maruz kalan çocuklarda hem psikomotor gelişim hem de zihinsel gelişimin bozulduğu görüldü.
Klorpirifos hala tarımsal amaçlar için dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır. Klorpirifosun beyne etkilerini ortaya koyan birçok çalışma vardır ve özellikle hamile kadınlar ve küçük çocuklar için tehlikelidir.
3. Diyabet Riskini Artırıyorlar
Pestisitlerin sağlık üzerindeki etkilerine ilişkin 2017 tarihli bir incelemeye göre, pestisitleri diyabetle ilişkilendiren artan sayıda kanıt bulunmaktadır.
Pestisit kullanan çiftçilerin kan şekeri düzeylerini kullanmayan çiftçilerinkiyle karşılaştıran bir araştırmada, kullanan çiftçilerin yüzde 61’inde, kullanmayanların ise sadece yüzde 7,9’unda anormal kan şekeri seviyeleri görülmüştür.
Amerika Birleşik Devletleri’nde, 13 binden fazla çiftçi eşinde (eşlerinin pestisitleri karıştırmalarına veya püskürtmelerine yardımcı olan) diyabet ve pestisitlere maruz kalma arasındaki bağlantıları inceleyen bir araştırma, diyabet risklerinin 2 kat yükseldiğini buldu.
4. Demansı Tetikliyorlar
Pestisitlere uzun süre maruz kalan çiftçilerin bunama riski daha yüksektir. Pestisitlere maruz kalmanın beyin fonksiyonu üzerindeki etkisini değerlendiren bir çalışmada, katılımcıların özellikle hafıza, sözlü ifade ve tepki süresini ölçen bir dizi dokuz test yapıldı.
6 yıllık çalışma boyunca, katılımcıların yüzde 20’si hiçbir zaman pestisitlere maruz kalmadı, yüzde 50’den fazlası doğrudan maruz kaldı ve diğerleri dolaylı olarak maruz kaldı. Pestisitlere maruz kalan katılımcıların testlerde diğerlerinden daha kötü performans gösterdiği ortaya çıktı.
5. Kansere Neden Olabilirler
Araştırmalar, pestisitlere maruz kalma ile bazı kan kanserleri arasında bir bağlantı kurmaktadır. Araştırmacılar, pestisitlere maruz kalan 144 çiftçiyi 5 yıl boyunca takip etti. Risk faktörlerinin tüm çiftçiler için aynı olmadığını dikkate aldılar.
Lenfosit hücrelerinin kanserleşmesine doğru ilk adım olduğu bilinen bir mutasyon olduğu bilinmektedir. Bu genetik mutasyon, hücre ölümünü engelleyen bir proteinin sentezinden sorumlu bir genin aşırı üretimine yol açar. Bu nedenle, normalde ölmeye mahkum olan hücreler hayatta kalırlar.
Genel olarak toplumda bu anormallik milyonda birden az hücrede bulunur. Ancak, pestisitlere maruz kalan çiftçilerin genomlarında 100 ila 1000 kat daha fazla anormal hücre geliştiği ve bu hücrelerin lenfomaya dönüşebildiği görülmüştür.
Ayrıca farklı araştırmalar, evde pestisitlere maruz kalan çocukların lösemi veya lenfoma geliştirme riskinin arttığını göstermektedir. Bu sonuç, 10 yılda yayınlanan 16 çalışmanın analizinden gelmektedir.
Kan kanserinin iki türü olan lösemi ve lenfoma, çocuklarda en sık görülen kanserlerdir. Çocukluk döneminde kronik, düşük düzeyde pestisit maruziyeti ile çocuklukta gelişen kanser riski arasındaki bağlantı yapılan araştırmalarla ortaya konmaktadır.
6. Otizmle Bağlantılı Olabilirler
Araştırmalar, tarlalar ve golf sahaları gibi yoğun pestisit uygulanan alanların yakınında yaşayan hamile kadınlarda otistik çocuk sahibi olma riskinin daha yüksek olduğunu gösteriyor.
2 ila 5 yaşları arasındaki 970 çocuğun (486’sı doğrulanmış otizm teşhisi, 168’i bilişsel gelişimde başka bir gecikme ve 316’sı normal gelişim) incelendiği bir ABD çalışmasında, annelerin hamilelikleri öncesinde ve hamilelikleri sırasında yaşadıkları adresler incelendi.
Çalışmadaki kadınların çoğu hamilelikleri sırasında pestisit uygulama alanlarının yakınında yaşamamıştı, ancak yaklaşık üçte biri kimyasalların yayıldığı yerin 1.5 km yakınında yaşıyordu. Hamilelik sırasında pestisitlere yakınlığın otizm riskini yüzde 60 artırdığı sonucuna varıldı. Gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde riskin çok daha fazla olduğu ortaya çıktı. Gebe kalmadan hemen önce veya 3. trimesterde pestisit uygulamalarının yakınında yaşayan annelerin çocuklarında otizm ve gelişimsel gecikme riskinin yüzde 70 ila yüzde 130 arasında arttığı görüldü.
PESTİSİTLERDEN KAÇINMAK İÇİN İPUÇLARI
Mümkünse organik ürünleri tüketin. Organik meyve ve sebzeler daha fazla antioksidan ve daha az toksin içerir.
Meyve ve sebzelerinizi yemeden önce bol suyla yıkayın. Az tuz veya beyaz sirke ile karıştırılmış suda da yıkayabilirsiniz. İyi bir yıkama ile yüzde 75-80’e varan pestisit kalıntıları temizlenebilir. Karbonat da kulalnabilirsiniz. 1 litre suya 3 yemek kaşığı karbonat atın ve meyve ve sebzelerinizi bu suda bekletin. Ayrıca limon suyu veya tuz kullanabilir, hatta tuz ve limonu birleştirerek ürünlerinizi bu suda bekletebilirsiniz.
Meyve veya sebzenin elma, salatalık ve patates gibi kalın bir kabuğu varsa içerdiği pestisitleri temizlemek için meyve ve sebzelerinizi elbette soyabilirsiniz. Ama vücudunuz için yararlı olan bir besin kaynağı olan kabuklardan kendinizi mahrum bırakırsınız.